Skip to main content

Gasthuis en site

Het gasthuis is gebouwd op eigendom van het vroegere laathof “Reyt” (bezit van de Abdij van Averbode). De Abdij stelde deze grond in 1630 ter beschikking voor het oprichten van een pastorij. Deze moest de pastorij vervangen die in Scheps door brand vernield werd.
Tot en met de komst van de gendarmen in 1903, bleef het gebouw als pastorij dienst doen. Vanaf dan kwam dit alles in het bezit van de gemeente. Na grondige restauratie bracht die er de gendarmerie in onder. Het gebouw werd in 1915, bij de inval van de Duitsers, in brand gestoken en totaal vernield.
Vijftien jaar later begon de gemeente met de heroprichting van het bouwwerk. De werken eindigden in 1935, waarop in 1936 de eerste vier kloosterlingen het ziekenhuis oprichtten met afdelingen voor bejaarden. Zij deden dit onder de verantwoordelijkheid van het C.O.O. De zusters (van Sint-Vincentius a Paulo) waren afkomstig uit andere instellingen (Deinze-Gent) en dit toonde zich in de klederdracht. Terwijl onze zusters zich kleedden in het zwart met lage zwarte kap, droegen deze zusters een blauw kleed en een grote witte vliegkap.
Omwille van slechte infrastructuur werd het gasthuis begin jaren veertig afgekeurd. De operatiekamer was op de benedenverdieping en de ziekenzalen waren op de bovenverdieping. Naast de operatiekamer bevonden zich twee grote slaapzalen voor bejaarden. Dit was niet volgens de voorgeschreven regels en daarom werd het toenmalige C.O.O. voor de keuze gesteld: ziekenhuis of rusthuis. Het tweede werd beslist omdat er toen, in de oorlogsjaren, meer behoefte was aan een opvangcentrum voor bejaarden en voor kinderen van overleden of gescheiden ouders. Wel werden er tijdens de oorlog nog gewonden verzorgd door de Balense dokters. Denken we hier maar aan Toor Geypen en Nand Raymaekers van Schoorheide.
In 1985 bouwde de gemeente Balen een nieuw OCMW-rusthuis vlak achter het gasthuis. Enkele jaren later, in 1994, ging men over tot de renovatie van het gasthuis en werd het gebouw ingericht met sociale woningen en appartementen. De kapel werd afgebroken.
De stijl van het gasthuis, alsook die van de kleine kapel en afzonderlijke aalmoezenierswoning, is een voor die tijd moderne stijl. Het onderging sterk de invloed van de Hollandse openbare gebouwen uit het einde van de vorige eeuw.
BRON: Erfgoed Balen

Info:

Erfgoed Balen
Vaartstraat 29
2490 Balen
014/74 41 70
erfgoed@balen.be